" Ağzı Açık Alamet " - Sedat Cereci ( TANDIR - BELGESEL FİLM )

Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Öğretim
Üyesi Prof. Dr. Sedat Cereci’nin tandırı
konu alan “Ağzı Açık Alamet” isimli
belgesel filmi, dünyanın birçok
ülkesindeki film festivallerinde
yarışacak.

Türkiye’de bir filmin galasının ilk kez bir
köyde yapılması ile dikkat çeken 16
dakikalık “Ağzı Açık Alamet” adlı
belgesel film, dünyanın birçok
ülkesinde kısa belgesel film dalında
yarışmaya katılacak. Kosova, Fas,
Almanya, New York, Hollanda,
Hırvatistan, Meksika Expresionencorto Film Festivali ve Milano Film Festivali’nde yarışacak
olan “Ağzı Açık Alamet”de, tandır konusu ele alınıyor. Bitlis’in Adilcevaz İlçesi’ne bağlı İpekçayır
Köyü’nde 2006 yılında çekilen filmin yönetmeni YYÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sedat Cereci,
filmin adının bilmeceden esinlendiği için İngilizce tam çevirisinin yapılmamasından dolayı
“Fiery Mysterious Hole” olarak değiştirildiğini belirtti. Türkçe’sinin “Ateşli, Gizemli Çukur”
anlamına geldiğini dile getiren Cereci, “Tandır, ailenin varlığının, komşuluk ilişkilerinin, sıcak
söyleşilerin, içten yerel kültürün mekanı ve simgesi olduğu için belgesel film konusu olarak
seçtim” dedi.

‘Tandır manevi bir değerdir’

Filmin İngilizce isminde yer alan ‘Gizemli’ ifadesinin, tandırın sadece ekmek pişirme görevini
üstlenmediğini işaret ettiğini belirten Cereci, şöyle devam etti: “Tandır sadece ekmek pişirilen
yer değildir. Anadolu yaşamında ailenin ve evin merkezi bulunan çok işlevsel bir yerdir.
Çevresinde sohbet edilen, aile sorunlarının görüşüldüğü, insanlara yaşam sunan ortam
olduğu için bir ocaktan çok daha öte anlam taşıdığı için gizemlidir. Maddi bir yapı değil. Manevi
yanı da çok güçlü. Filmi yurtdışındaki festivallere taşırken amacım, kültürümüzün tanıtımıdır.
Ancak sadece yurtdışı değil, günümüzde metropolde yaşayan vatandaşlar ve yeni jenerasyon
da tandırı ve önemini bilmiyor. Bu da filme, yok olmaya yüz tutmuş bir kültürle, yeni
jenerasyonu tanıştırma misyonu yüklüyor.”

YYÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sedat Cereci’nin daha önce de, Eski Van Evleri, Van Gölü, yeraltı
su kaynakları olan Kehrizler, Urartular döneminde yapılan Şamran su kanalı ile ilgili belgesel
filmleri bulunuyor.

Tandır, yere çukur kazılarak yapılan özel fırına denir. Derinliği 130-150 santimetre, çapı ise 50-
65 santimetre arasında değişir. Sıkı çamur, saman ve keçi tüyü ile hazırlanan karışımla
yapılan tandırlar, güneşte kurutulur. Daha sonra yere kazılan çukura yerleştirilir. Tandırda
mangal kömürü, odun gibi yakacaklar kullanılır